اقتصاد مشرق - دو تا سه برابر کردن یارانه نقدی مردم، یکی از شعارهای تبلیغاتی محمدباقر قالیباف و ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری امسال بود. این وعده با واکنش تند دولت و حامیان آن در مجلس مواجه شد.

استدلال قالیباف و رئیسی این بود که درآمد واقعی هدفمندی یارانه‌ها دو تا سه برابر رقم اعلامی دولت است و در صورتی که همه درآمد گرانی‌های ناشی از هدفمندی یارانه‌ها میان مردم توزیع شود، می‌توان یارانه نقدی را دو تا سه برابر افزایش داد.

وعده رئیسی و قالیباف با تمسخر و تکذیب دولتمردان و حامیان آن مواجه شد.

 نوبخت سخنگوی دولت در این باره گفت: اکنون باید پرسید آیا دو تا سه برابر شدن یارانه که می‌گویید، درباره همه افراد است یا خانواده‌های تحت پوشش؟ اگر درباره همه افراد باشد، بر اساس گزارش دیوان محاسبات، افزایش ۲ تا ۳ برابری یارانه برای همه با شرایط موجود امکان‌پذیر نیست مگر اینکه قیمت حامل‌های انرژی را آنقدر زیاد کنیم که بشود منابع افزایش یارانه‌ها را تأمین کرد.

سخنگوی دولت با اشاره به درآمد کل شرکت پالایش و پخش گفت: کل فروش حامل‌های انرژی از بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و... ۳۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در سال است. کل فروش شرکت گاز ۱۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است. کل فروش برق هم ۱۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان در سال می‌شود که جمع آنها ۶۹ هزار میلیارد تومان است که ناخالص فروش شمرده می‌شود. شرکت برق روی هر کیلووات ساعت، در حال یارانه دادن است. شرکت برق سرمایه‌گذاری کافی روی نوسازی خطوط انتقال نیرو نداشته و از پرداخت به سازمان یارانه‌ها معاف شد.

 نوبخت با انتقاد از برخی سخنان نامزدهای ریاست جمهوری گفت: در صداقت و شرافت این انسان‌های شایسته شکی ندارم ولی تاکید می‌کنم اگر کسی با فهمیدن این اعداد و ارقام، چنین سخنانی بگوید، قابل تأمل است. مطلع باشید دولت در گزارش خود به مردم، این نکات را بیان کرده است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سؤالی درباره منابع تأمین افزایش یارانه وعده داده شده توضیح داد: هر مقدار یارانه را اضافه می‌کنید باید قیمت بنزین را اضافه کنید. برای ۲-۳ برابر کردن یارانه برای همه افراد، باید بنزین و سوخت را گران کنید تا فاصله را پوشش دهید. مثلاً می‌توانند قیمت ارز را هم زیاد کنند. این روی اقتصاد ملی و پول ملی اثر می‌گذارد و اقتصاد را تضعیف می‌کند. تاکید می‌کنم کسانی که اعداد را برای یارانه و اشتغال بیان می کنند، باشخصیت هستند ولی واقعاً قابل تأمل است از کجا می‌خواهند این پول را تأمین کنند.

 علی لاریجانی نیز در این خصوص گفت: شعارهای گفته شده در خصوص افزایش یارانه‌ها به صلاح کشور نیست و مجلس با این روش‌ها مخالف است.

لاریجانی تصریح کرد: شعارهای گفته شده در خصوص افزایش یارانه‌ها به صلاح کشور نیست زیرا منابع آن وجود ندارد؛ البته باید بدانیم که این مسئله از شئونات دولت نبوده و از شئونات مجلس تلقی می‌شود و مجلس شورای اسلامی نیز با این روش‌ها مخالف است؛ البته اکنون هم منابعی وجود ندارد زیرا اگر هم منابعی تأمین شود باید به چرخه تولید اختصاص یابد.

کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم طی نامه‌ای خطاب به محمدباقر قالیباف کاندیدای دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، ضمن انتقاد از اظهارنظر در خصوص افزایش مبلغ یارانه نقدی، تصریح کرد که «اگر یارانه نقدی فقط بخواهد دو برابر شود و منابع آن از محل افزایش قیمت بنزین تأمین شود، نرخ این فرآورده به حدود لیتری ۳۰۰۰ تومان افزایش خواهد یافت».

* تأیید سخنان رئیسی

اما در جریان بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ برای اولین بار در ۸ سالی که هدفمندی یارانه‌ها اجرا شده، از سال ۹۷ تمامی درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها به حساب هدفمندی یارانه‌ها نزد خزانه کل واریز می‌شود.

 در جلسه مجلس، جدول منابع و مصارف تمامی درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۱۳۹۷ تعیین شد. بر اساس مصوبه مجلس، درآمد هدفمندی یارانه‌ها حدود ۹۹ هزار میلیارد تومان خواهد بود که تمامی آن باید به حساب هدفمندی یارانه‌ها واریز شود. به طور دقیق‌تر مجموع درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۷، ۹۸ هزار و ۸۳۴ میلیارد تومان می‌شود که با این رقم به راحتی می‌توان یارانه افراد را دو تا سه برابر کرد، زیرا برای پرداخت یارانه نقدی به همه ملت در طول سال حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

همچنین برخلاف اظهارات سخنگوی دولت در زمان انتخابات، آخرین گزارش مکتوب دیوان محاسبات هم نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۵ درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها ۸۹ هزار میلیارد تومان و در ۸ ماهه اول، سال ۱۳۹۶، ۶۸ هزار میلیارد تومان بوده است که با لحاظ ۴ ماه بعدی، ۱۰۲ هزار میلیارد خواهد بود.